Polyp đại trực tràng là gì? Các triệu chứng và phương pháp điều trị – Bác sĩ Trần Cảnh

Polyp đại trực tràng là vấn đề ngày càng được nhiều người quan tâm. Dựa trên kích thước, số lượng và giải phẫu bệnh của polyp đại trực tràng có thể dự đoán khả năng phát triển thêm polyp và nguy cơ trở thành ung thư đại trực tràng. Vậy bạn cần làm gì khi bản thân hoặc người nhà được chẩn đoán có polyp đại trực tràng ?

Polyp đại trực tràng là gì?

Polyp đại trực tràng là một khối nhỏ các tế bào hình thành trên niêm mạc đại trực tràng. Hầu hết các polyp đại trực tràng là vô hại nhưng qua thời gian, một số polyp đại trực tràng có thể phát triển thành ung thư đại trực tràng. Một người có thể có một hoặc nhiều polyp ở đại trực tràng và bất cứ ai cũng có thể bị mắc polyp đại trực tràng.

Polyp đại trực tràng thường không gây ra triệu chứng. Điều quan trọng là phải tầm soát thường xuyên, chẳng hạn như nội soi đại trực tràng bởi vì khi polyp đại trực tràng được phát hiện ở giai đoạn sớm thường có thể được cắt bỏ hoàn toàn và an toàn. Việc phòng ngừa tốt nhất cho ung thư đại trực tràng là tầm soát polyp thường xuyên.

Nguyên nhân gây polyp đại trực tràng là gì?

Nguyên nhân gây ra polyp thường không rõ ràng. Tuy nhiên, việc xuất hiện đột biến ở một số gen có thể làm cho tế bào tiếp tục phân chia ngay cả không cần những tế bào mới. Và việc tăng trưởng không kiểm soát này ở đại trực tràng có thể dẫn tới hình thành polyp. Polyp có thể phát triển bất cứ nơi nào trong đại trực tràng của bạn. Nói chung, polyp càng lớn thì nguy cơ ung thư càng cao.

Các triệu chứng của polyp đại trực tràng là gì?

Hầu hết các polyp đại trực tràng không có triệu chứng. Bác sĩ có thể phát hiện nó khi đang kiểm tra định kỳ hoặc bệnh nhân đang làm các xét nghiệm đánh giá cho một loại bệnh khác. Tuy nhiên, khi đã bị mắc bệnh thì các triệu chứng xuất hiện có thể bao gồm:

• Chảy máu tiêu hóa: Máu có thể dính trên đồ lót hoặc giấy vệ sinh sau khi đi cầu. Đây có thể là một dấu hiệu của polyp đại trực tràng hoặc ung thư hoặc các bệnh khác, chẳng hạn như bệnh trĩ hay nứt hậu môn.
• Thay đổi thói quen đại tiện: Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài hơn một tuần có thể có nguy cơ xuất hiện một polyp to ở đại trực tràng. Tuy nhiên, một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra những thay đổi trong thói quen đi cầu.
• Thay đổi màu phân: Máu có thể biểu hiện thành những vệt đỏ trong phân hoặc làm cho phân có màu đen. Tuy nhiên, sự thay đổi về màu sắc của phân cũng có thể được gây ra bởi các loại thực phẩm, thuốc men.
• Đau, buồn nôn hoặc nôn (ít gặp): Một polyp đại trực tràng lớn có thể gây cản trở đường ruột của bạn, dẫn đến những triệu chứng như quặn đau bụng, buồn nôn và ói mửa là dấu hiệu của tắc ruột.
• Thiếu máu: Chảy máu từ polyp có thể xảy ra từ từ theo thời gian mà không thể nhìn thấy máu trong phân của bạn. Chảy máu mãn tính sẽ gây ra tình trạng thiếu sắt để sản xuất các chất cho phép hồng cầu mang oxy đến cơ thể của bạn (hemoglobin). Kết quả là thiếu máu do thiếu sắt sẽ làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi và khó thở.

Khi nào cần đi khám bệnh để phát hiện polyp đại trực tràng?

Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng:
• Đau bụng
• Có máu trong phân
• Thay đổi thói quen đi cầu kéo dài hơn một tuần

Đặc biệt, bạn nên được kiểm tra polyp thường xuyên nếu:
• Bạn đang độ tuổi 50 trở lên.
• Bạn có các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng. Một số người có nguy cơ cao nên bắt đầu tầm soát thường xuyên trước tuổi 50.

Các yếu tố nguy cơ gây polyp đại trực tràng là gì?

Những yếu tố nguy cơ bao gồm:
• Tuổi tác: Có tới 15 – 20% dân số trưởng thành được chẩn đoán mắc polyp đại trực tràng. Nói chung, polyp phổ biến hơn ở những người trên 50 tuổi, độ tuổi mà các bác sĩ khuyên bệnh nhân kiểm tra polyp đại trực tràng.
• Người có tiền sử polyp hoặc ung thư đại trực tràng: những người này có nhiều khả năng bị polyp. Phụ nữ cũng có nhiều nguy cơ mắc polyp đại trực tràng nếu bị ung thư buồng trứng hoặc tử cung trước tuổi 50.

• Hút thuốc và uống rượu.
• Không tập thể dục, thừa cân.
• Viêm ruột: chẳng hạn như viêm loét đại trực tràng và bệnh Crohn.
• Tiền sử gia đình: Nếu những người trong gia đình bạn như: bố mẹ, anh chị em ruột hoặc con bị mắc bệnh thì nguy cơ bạn bị mắc polyp đại trực tràng hoặc ung là khá cao. Nếu nhiều thành viên trong gia đình bị polyp, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.
• Người bị bệnh đái tháo đường type 2
• Polyp di truyền: Đây là một bệnh hiếm gặp và thường xảy đến ở người thừa hưởng đột biến gen gây ra polyp đại trực tràng. Nếu bạn có một trong những đột biến di truyền, bạn có nguy cơ phát triển bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn. Tầm soát và phát hiện sớm có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển thành ung thư này.

Khi đã bị mắc polyp đại trực tràng chắc chắn sẽ để lại biến chứng cho cơ thể. Một số polyp đại trực tràng có thể trở thành ung thư gây nguy hiểm tới tính mạng. Vì vậy, các polyp được cắt bỏ càng sớm thì càng ít có khả năng trở thành khối u ác tính.

Làm thế nào để phát hiện polyp đại trực tràng và cách điều trị?

Khi bác sĩ phát hiện ra bạn bị mắc polyp đại trực tràng, việc đầu tiên đó chính là kiểm tra xem sự phát triển của nó ở mức nào, kiểm tra xem có hình thành khối u gây ung thư hay không (nếu có thì sẽ là u lành hay ác tính). Nếu chỉ đơn giản là polyp đại trực tràng, bác sĩ sẽ cắt bỏ nó một cách dễ dàng. Hầu hết các polyp được loại bỏ trong quá trình nội soi đại trực tràng.

Để phát hiện được bạn có đang bị polyp đại trực tràng hay không, các bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp như:
• Nội soi đại trực tràng
• Cắt lớp điện toán (CT scanner)
• X-quang đại trực tràng cản quang

Polyps được điều trị như thế nào và để lại biến chứng gì?

Như đã nói ở trên, thông thường khi phát hiện ra polyp, các bác sĩ sẽ thực hiện cắt bỏ tất cả các polyp giúp bệnh nhân. Các phương pháp điều trị phổ biến thường được áp dụng bao gồm:

• Cắt bỏ trong quá trình tầm soát. Hầu hết các polyp có thể được loại bỏ bằng bằng một vòng thắt và cắt polyp.
• Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Polyp quá lớn hoặc không thể cắt an toàn trong khi tầm soát thường được cắt bỏ bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.
• Cắt bỏ toàn bộ đại trực tràng: Nếu bệnh nhân bị mắc một hội chứng di truyền hiếm gặp như FAP, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn cần phải phẫu thuật để loại bỏ đại trực tràng nhằm loại trừ khả năng phát triển thành ung thư đại trực tràng sau này.

Khi polyp được cắt bằng phương pháp nội soi là phương pháp cực kỳ an toàn và bệnh nhân có thể ngoại trú ngay sau khi thực hiện thủ thuật. Có thể sẽ xuất hiện một số biến chứng nhưng sẽ không phổ biến. Một số biến chứng thường gặp nhất sẽ là chảy máu từ vị trí cắt và thủng đại trực tràng (tỉ lệ thấp 0,1%). Chảy máu từ chỗ cắt polyp đại trực tràng có thể gặp ngay trong lúc cắt hoặc vài ngày sau cắt. Thủng đại tràng thường cần phải phẫu thuật.

Theo dõi sức khỏe và chăm sóc sau phẫu thuật như thế nào?

Nếu trong cơ thể bạn xuất hiện một polyp tuyến hoặc một polyp răng cưa, thì bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng rất cao. Mức độ nguy cơ sẽ phụ thuộc vào kích thước, số lượng và đặc điểm của các polyp tuyến đã được cắt bỏ.

Để đảm bảo an toàn, các bác sĩ sẽ yêu cầu bạn sẽ cần phải theo dõi định kì và có thể đề nghị thực hiện nội soi:
• Trong 5 năm nếu bạn chỉ có một hoặc hai polyp u tuyến nhỏ
• Trong 3 năm, nếu bạn có nhiều hơn hai polyp u tuyến, hoặc polyp kích thước lớn hơn 1cm hoặc polyp với đáy rộng.
• Trong thời hạn 3 năm, nếu bạn có nhiều hơn 10 u tuyến
• Trong vòng 6 tháng, nếu bạn đã có một u tuyến rất lớn hoặc một u phải được cắt bỏ thành nhiều mảnh.

Làm thế nào để ngăn ngừa polyp đại trực tràng?

Bảo vệ sức khỏe tốt chính là yếu tố quyết định bạn có bị mắc bất kỳ một loại bệnh gì hay không. Và để ngăn ngừa nguy cơ mắc polyp đại trực tràng thì việc làm đầu tiên đó là tránh uống rượu và thuốc lá để ngăn ngừa hình thành polyp đại trực tràng.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần xây dựng cho mình một lối sống khoa học. Bổ sung những thực phẩm tốt, duy trì những thói quen tốt. Hãy thực hiện những điều sau để có một cơ thể khỏe mạnh bạn nhé!
• Tránh uống rượu và thuốc lá
• Giảm cân
• Ăn nhiều trái cây và rau quả
• Tránh các thức ăn béo
• Ăn nhiều thức ăn chứa canxi (như sữa, pho mát, bông cải xanh)
• Uống aspirin liều thấp mỗi ngày – điều này có thể giúp ngăn ngừa polyp

Như đã nói ở trên, polyp đại trực tràng hoàn toàn có thể được cắt bỏ và không để lại di chứng nếu như được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Vì vậy, mọi người cần phải thực hiện khám sàng lọc sức khỏe theo định kỳ để phát hiện bệnh sớm. Để đăng ký sàng lọc và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa, các bạn có thể liên hệ với bác sĩ Trần Cảnh bệnh viện K theo thông tin sau:

Fanpage: Bác sĩ Trần Cảnh – Bệnh viện K Trung ương

Hotline: 024.7300.1022

Email: [email protected]

Hoặc đăng ký khám trực tuyến tại website: drcanh.vn