“Bác cho em hỏi tại sao mẹ em nội soi liên tục mà không phát hiện ung thư dạ dày sớm ạ? Đến lúc phát hiện thì đã bị giai đoạn 3B rồi ạ?”. Mình nhận được câu hỏi này trên kênh tiktok Bác sĩ Trần Cảnh, thực sự nó làm mình còn nhiều trăn trở. Theo mình, chúng ta còn có quá nhiều thứ cần phải làm, nhiều thứ cần phải thay đổi, thì tình trạng như trên mới không xảy ra. Bởi đối với mỗi người bệnh, từng giây từng phút trôi qua đối với họ là cả một vấn đề, là cơ hội quý giá để có thể phát hiện ung thư dạ dày sớm hay chữa khỏi bệnh.
Những hạn chế khi nội soi phát hiện ung thư dạ dày sớm ở nước ta
Cách đây 5 năm, mình sang Nhật học về ung thư sớm đường tiêu hóa. Tại đất nước này, tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày cao nhất thế giới, chủng vi khuẩn HP cũng độc nhất thế giới, nhưng tuổi thọ của họ lại vô địch thiên hạ. Các ca ung thư của họ hầu hết được phát hiện ở giai đoạn sớm, điều trị khỏi hoàn toàn qua can thiệp nội soi mà không cần phẫu thuật hay xạ trị, hóa chất đau đớn và tốn kém. Thế nhưng, các bệnh nhân của họ đều có thể trở về với cuộc sống bình thường và hoàn toàn khỏe mạnh. Vậy họ đã làm như thế nào để phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn sớm? Khác chúng ta ở điểm gì? Hãy cùng mình giải đáp nhé.
1. Nội soi phát hiện ung thư dạ dày cẩn thận và kỹ lưỡng
Các ca nội soi với mục đích phát hiện ung thư dạ dày của họ rất kỹ, thường phải mất ít nhất 10p. Các bác sĩ sẽ thực hiện chụp 22 cái ảnh với soi dạ dày, và mất thêm 20p để chụp 50 cái ảnh với soi đại tràng. Họ quan sát tỉ mỉ từng cm2 đường tiêu hóa của người bệnh, để đảm bảo rằng không có 1 tổn thương nào dù là nhỏ nhất bị bỏ sót.
Không có 1 khối u nào vừa xuất hiện đã to đùng hay sùi loét. Nó đều phải bắt đầu từ những tế bào bị đột biến, rồi đến những biến đổi trên bề mặt, lúc này tế bào chưa hình thành thành khối u, toàn bộ mặt trong của dạ dày phẳng không khác gì mấy so với niêm mạc lòng ống tiêu hóa bình thường. Nếu có tế bào khối u, kích thước có khi chỉ bằng hạt đỗ, hạt lạc. Vì thế nếu soi quá nhanh 1 – 2 phút đã xong thì việc bỏ sót tổn thương ở giai đoạn đầu là điều chắc chắn. Mà tình trạng soi như vậy ở nước ta còn tương đối phổ biến.
2. Nhầm lẫn giữa ung thư dạ dày và tổn thương lành tính dạ dày
Có quá nhiều hình thái biến đổi niêm mạc trong ung thư giai đoạn sớm, chưa kể chúng còn rất giống với những tổn thương lành tính khác ở dạ dày như: sẹo loét cũ, các nếp sung huyết, viêm niêm mạc. Chính những sự giống nhau này đòi hỏi bác sĩ thực hiện nội soi phải có kiến thức và kinh nghiệm sâu về nội soi phát hiện ung thư dạ dày thì mới chẩn đoán ra được. Nếu không thì sẽ dễ bị lẫn lộn giữa tổn thương lành tính và ác tính. Mình đã phải đọc và ghi nhớ 2 quyển sách Atlas với khoảng 1000 hình ảnh tổn thương thì mới có thể thành thạo như ngày hôm nay.
3. Lầm tưởng về nội soi phát hiện ung thư dạ dày
Quan niệm chưa đúng từ người bệnh, soi gây mê không tốt cho sức khỏe, nên chỉ soi sống. Việc này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới việc phát hiện ung thư giai đoạn sớm. Bởi vì khi tầm soát kỹ để phát hiện ung thư dạ dày, ung thư đại tràng hay nhiều loại ung thư khác thì đều cần thời gian lâu, người bệnh có khó chịu nhiều, chưa kể các phản ứng nôn làm cho vi trường quan sát thay đổi, rất khó để chẩn đoán.
Mình có đi nhiều nước để học hỏi và trao đổi kỹ thuật như Nhật Bản, Singapore,… đều là các nước có nền y học phát triển thì hầu hết các bệnh nhân của họ đều soi gây mê (tỷ lệ lên đến 98%) và gây mê ở đây là tiền mê qua đường tĩnh mạch, không hề có ảnh hưởng gì tới sức khỏe như mọi người vẫn lầm tưởng.
Thật hạnh phúc nếu Việt Nam có nhiều “bác sĩ Cảnh” nữa…
Hiện tại mình đang là bác sĩ đầu ngành ở Việt Nam về ung thư đường tiêu hóa giai đoạn sớm. Nhưng điều mà mình nỗ lực và khát khao nhất là có thể đào tạo ra thật nhiều, thật nhiều NHỮNG BÁC SĨ NHƯ BÁC SĨ CẢNH nữa. Vì mình biết sức mình có hạn, liệu có thể đóng góp được bao nhiêu cho cộng đồng?
Giá trị cho đi, là giá trị được nhân lên, như vậy mới có thể lan tỏa rộng khắp, mới có thể thay đổi được cộng đồng, mới có thể làm được như nước Nhật.
Nhiều học trò của mình như: Bác sĩ Hà Hải Phòng, Bác sĩ Thức, Bác sĩ Duy Bắc Ninh, Bác sĩ Tước Phú Thọ, Bác sĩ Kiên Thái Nguyên đã làm rất tốt sau khoảng thời gian được mình chỉ dẫn, đó là điều mình tự hào nhất. Một người được chẩn đoán sớm là một mạng người được cứu. Có gì có thể đẹp hơn như vậy được không?
(Đây là câu chuyện thật được viết lại theo lời kể của bác sĩ Trần Đức Cảnh)
Để lại ý kiến hoặc câu hỏi dưới bài viết để được bác sĩ tư vấn miễn phí. Hoặc bạn có thể đặt lịch khám để phát hiện ung thư đại tràng sớm với bác sĩ Trần Cảnh tại:
Website: Drcanh.vn
Fanpage: Bác sĩ Trần Cảnh – Bệnh viện K Trung ương
Hotline: 024.7300.1022
Email: [email protected]